Wat is de nieuwe Ecodesign Verordening voor Duurzame Producten (ESPR)?

De ESPR (Ecodesign for Sustainable Products Regulation) vervangt de huidige Ecodesign Richtlijn 2009/125/EG en stelt een kader vast voor het opstellen van ecodesign-eisen voor specifieke productgroepen. Deze regelgeving maakt het mogelijk om prestatie- en informatie-eisen — bekend als ecodesign-eisen — vast te stellen voor vrijwel alle categorieën fysieke goederen (met enkele uitzonderingen, zoals voedsel en diervoeder zoals gedefinieerd in de Algemene Levensmiddelenwetgeving van de EU, Verordening 178/2002). Deze eisen omvatten onder andere:

• Verbetering van productduurzaamheid, herbruikbaarheid, upgradebaarheid en repareerbaarheid
• Verhoging van energie- en hulpbronnenefficiëntie
• Aanpak van stoffen die circulariteit belemmeren
• Verhoging van het aandeel gerecycled materiaal
• Vergemakkelijking van herfabricage en recycling
• Regels voor koolstof- en milieuvoetafdrukken
• Verbeterde beschikbaarheid van informatie over productduurzaamheid

Daarnaast introduceert de ESPR enkele nieuwe maatregelen:

• Digitaal Productpaspoort
• Regels omtrent de vernietiging van onverkochte consumentengoederen
• Groene overheidsopdrachten (Green Public Procurement)

Voorheen richtte de Ecodesign Richtlijn zich voornamelijk op het energieverbruik van producten, en was deze dus enkel van toepassing op energieverbruikende producten zoals koelkasten, stofzuigers en andere elektronische apparaten. Nu houdt de ESPR ook rekening met indirect energieverbruik, zoals benodigde materialen, uitputting van hulpbronnen en andere milieu-impactindicatoren. De ESPR is daarom van toepassing op alle fysieke goederen die op de markt worden gebracht of in gebruik worden genomen, inclusief onderdelen en tussenproducten. Bepaalde categorieën zijn echter uitgesloten, zoals voedsel, diervoeder, geneesmiddelen en veterinaire producten, levende planten en dieren, producten van menselijke oorsprong en bepaalde voertuigen die onder sectorspecifieke EU-wetgeving vallen.

Deze verbreding van het toepassingsgebied — zowel qua producten als vereisten — is een belangrijke stap om broeikasgasemissies te verminderen en de circulariteit van fysieke goederen in de EU te vergroten. Volgens gegevens van de Europese Commissie hebben ecodesignmaatregelen in 2020 geleid tot een vermindering van 114 Mt CO2-equivalent (-9% t.o.v. het business-as-usual-scenario) en wordt verwacht dat dit oploopt tot 160 Mt CO2eq in 2030 (-17%). Dit komt overeen met respectievelijk 3,2% (2020) en 4,4% (2030) van de totale EU27-uitstoot in 2019 (3610 Mt CO2) (Europese Commissie, 2021).

Een voorbeeld van hoe de principes uit de ESPR in de praktijk zijn toegepast, is te zien in de Environmental Product Declaration van Apple voor de MacBook Air. Deze laat zien dat bijna de helft van de CO2-voetafdruk van het product afkomstig is van de gebruikte materialen, inclusief het elektriciteitsverbruik. Sinds 2015 voert Apple levenscyclusanalyses (LCA’s) uit over hun volledige productportfolio, wat hen waardevolle inzichten heeft gegeven in het verbeteren van hun milieuprestaties. Ze hebben meer gerecycled materiaal geïntroduceerd en strategieën geïmplementeerd zoals batterijvervanging (Apple, 2024).

Het Environmental Progress Report 2024 van Apple (beschikbaar via deze link) toont aan hoe de informatie uit LCA’s wordt gebruikt om de totale Scope 3-uitstoot voor “Purchased Goods and Services” te berekenen (gerapporteerd onder ESRS E1-6). Vergelijkbare vooruitgang is sinds 2015 zichtbaar in hun hele productassortiment. Deze informatie is ook bruikbaar voor het rapporteren van vereiste gegevens onder ESRS E5, met nadruk op materiaalgebruik, afvalbeheer en productlevenscyclusimpact. Deze grondige aanpak zorgt voor transparantie en stimuleert milieuvriendelijke verbeteringen op de Europese markt.

 

Benieuwd hoe jouw organisatie de ESPR kan benutten om je duurzaamheidsstrategie te versterken en te voldoen aan de CSRD?

Ons expertteam helpt je graag op weg — van compliance tot competitief voordeel.
Neem contact op via nishant@2impact.nl en ontdek hoe wij je kunnen helpen om koploper te worden in duurzaamheid en je milieudoelstellingen te bereiken.

 

📎 Bekijk ook onze dienst: Klimaat en natuur.